Wpełzająca rewolucja, czyli krótko o tym kiedy powstaje obowiązek regionalizacji

Zgodnie z założeniem ustawodawcy poszczególne obowiązki wynikające z nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach powinny wchodzić w życie stopniowo, zgodnie z terminami określonymi w art. 10 i nast. tej ustawy. Analizując coraz liczniejsze materiały i wypowiedzi dotyczące rewolucji odpadowej, w tym dotyczące przepisów, odnosimy, być może mylne, wrażenie, że często pomijana jest dość zasadnicza okoliczność związana ze stopniowym wchodzeniem w życie obowiązku tzw. regionalizacji (na jednym z wcześniejszych wpisów zamieściliśmy krótką analizę zakresu regionalizacji). Stopniowe wchodzenie w życie obowiązku regionalizacji wynika i wynikać będzie w niedalekiej przyszłości z przyjmowania przez kolejne sejmiki wojewódzkich planów gospodarki odpadami (wpgo) i uchwał w sprawie wykonania tychże.

Wejście w życie tych dwóch dokumentów oznacza zaś wejście w życie obowiązku regionalizacji.  Kluczowym przepisem jest w tym zakresie art. 20 ustawy nowelizującej. Dla jasności dalszego wywodu pozwolimy sobie przytoczyć jego treść in extenso:

Do dnia wejścia w życie uchwał, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 4, podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości przekazuje zmieszane odpady komunalne, odpady zielone oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania odebrane od właścicieli nieruchomości do instalacji położonej najbliżej miejsca wytwarzania odpadów, przy zachowaniu
hierarchii postępowania z odpadami, o której mowa w art. 7 ustawy zmienianej
w art. 4.

Przytoczony przepis rozumiemy w ten sposób, że wejście w życie obowiązku regionalizacji nie jest uzależnione od tego czy podmiot odbierający wskazane w tym przepisie strumienie odpadów komunalnych działa na podstawie umowy zawartej w wyniku rozstrzygnięcia przez gminę przetargu na odbiór lub przetargu na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych. Innymi słowy, od dnia wejścia w życie nowelizacji, czyli od 1 stycznia 2012 roku, przedsiębiorcy odbierający od mieszkańców komunalne odpady zmieszane, wożąc odebrane odpady do dotychczasowych instalacji działali na podstawie wskazanego powyżej przepisu przejściowego. Przyjmowanie przez poszczególne sejmiki zaktualizowanych wpgo i uchwał w sprawie wykonania wpgo będzie oznaczało, iż wyjątek wynikający z art. 20 ustawy nowelizującej będzie stopniowo, tj. w zależności od daty wejścia w życie wpgo i uchwał w sprawie wykonania wpgo w poszczególnych województwach, wygasał.

Powyższy wniosek wynika z treści art. 20 ustawy nowelizującej. Przepis ten określa, że wyjątek od zasady regionalizacji ma zastosowania do dnia wejścia w życie uchwał, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 4. Uchwałami tymi zaś są zaktualizowany wpgo i uchwała w sprawie wykonania wpgo. Ponieważ termin na uchwalenie przez sejmiki wpgo i uchwał w sprawie wykonania wpgo mijał 30 czerwca, a sejmiki do terminu realizacji ww. obowiązku podeszły poważnie (choć nie zawsze termin ten udało się dotrzymać), w ciągu kilku najbliższych dni i tygodni będziemy świadkami wygasania zwolnienia z obowiązku regionalizacji w poszczególnych województwach.

Uważamy, że sejmiki są (były) uprawnione do wprowadzenia do uchwały w sprawie wykonania wpgo vacatio legis uwzględniającego miejscowe uwarunkowania, w tym możliwość wykonywania obowiązku regionalizacji przez przedsiębiorców odbierających obecnie odpady komunalne od mieszkańców. Analiza przyjmowanych uchwał lub ich projektów prowadzi do wniosku, że sejmiki z tej możliwości nie korzystały i przyjmowały lub proponowane są jedynie czternastodniowe okresy vacatio legis (liczone od publikacji uchwały). Z naszych danych wynika, że dzisiaj, tj. 24 lipca, wejdzie w życie uchwała w sprawie wykonania wpgo dla Województwa Podlaskiego (uchwała Sejmiku Województwa Podlaskiego Nr XX/234/12 z dnia 21 czerwca 2012 r.). Tym samym, Województwo Podlaskie będzie pierwszym województwem, w którym przedsiębiorcy odbierający od mieszkańców zmieszane odpady komunalne są zobowiązani do transportu tych odpadów do instalacji regionalnych (lub zastępczych).

Karolina Szymczak

Daniel Chojnacki
Radca Prawny, Counsel

daniel.chojnacki@dzp.pl