Deszczówka w nowym Prawie wodnym

Zachęcam do zapoznania się z moim tekstem, który opublikowałem na portalu www.sozosfera.pl (29 września 2017).

1 stycznia 2018 r. wejdzie w życie większość przepisów Ustawy z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (DzU z 2017 r. poz. 1566). Analiza posiedzeń komisji i podkomisji parlamentarnych wskazuje, że prace na tym etapie były prowadzone z widocznym pośpiechem.

W pewnym stopniu tłumaczy to, dlaczego przyjęte przepisy przejściowe mogą wydawać się niedopracowane. Konsekwencje takiego stanu rzeczy są dość poważne, bowiem dla przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych przekładają się na perspektywę istotnych strat finansowych.

Jak rozliczać odprowadzanie deszczówki?

W największym skrócie: taryfy za usługi wod-kan zatwierdza, w drodze uchwały, rada gminy. Taryfa obowiązuje przez rok i – co do zasady – nie może być w tym czasie zmieniana. Nowe Prawo wodne istotnie modyfikuje przy tym zasady rozliczeń. Po pierwsze, zmienia system opłat środowiskowych, zastrzegając jednak, że nie może to skutkować podniesieniem należności (art. 558). Co istotne, zgodnie z przepisem, podstawą zmiany taryf nie może być jedynie „wprowadzenie opłat za usługi wodne”. Zatem same podwyżki, uzasadnione innymi okolicznościami, wciąż nie pozostają wykluczone. Po drugie, nowa ustawa wyłącza z definicji ścieków wody opadowe i roztopowe. Tym samym usługodawcy pozostają zmuszeni do rozważenia zasad zgodnego z prawem rozliczenia odprowadzanej deszczówki i uzyskania środków na utrzymanie niezbędnej infrastruktury.

W związku z powyższym, rodzi się pytanie o obowiązywanie dotychczasowych taryf po 1 stycznia 2018 r. Z oczywistych względów pozostają one relatywnie korzystne dla przedsiębiorstw wod-kan. Niestety, przepisy przejściowe na ten temat milczą. Niektórzy uczestnicy burzliwej dyskusji branżowej odsyłają zatem do Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (DzU z 2016 r. poz. 283). W §32 ust. 2 tego aktu prawnego czytamy: „jeżeli zmienia się treść przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego w ten sposób, że zmienia się rodzaj aktu wykonawczego, zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym lub wytyczne dotyczące treści tego aktu, przyjmuje się, że akt wykonawczy wydany na podstawie tego przepisu upoważniającego traci moc obowiązującą z dniem wejścia w życie przepisu zmieniającego treść przepisu upoważniającego”. Cytowana regulacja stosuje się odpowiednio do aktów prawa miejscowego.

Problem w tym, że treść upoważnienia nie uległa zmianie. Owszem, zmodyfikowano inne przepisy, a to wpłynęło na problematykę uchwał taryfowych. Stwierdzenie, że jest to jednoznaczne ze zmianą upoważnienia, wydaje się jednak co najmniej kontrowersyjne. Co więcej, nie jest to jedyny przypadek nowelizacji przepisów ustawy, wpływający na wcześniej wydane akty wykonawcze. Przykładowo, w przypadku zmian dotyczących opłaty adiacenckiej pojawiały się tezy orzecznicze, kwestionujące samą możliwość oceny obowiązywania aktów prawnych na podstawie zasad techniki prawodawczej.

Podobnie w przypadku kolejnego zagadnienia, to jest możliwości ustalenia taryf na przyszły rok jeszcze na podstawie obecnych przepisów. W doktrynie prawniczej prezentowany jest pogląd, w myśl którego dla zgodności uchwały z prawem decydujące znaczenie ma stan na dzień jej podjęcia. Przekonanie to znalazło także uznanie w orzecznictwie. Oczywiście, sytuacja uchwał taryfowych jest w tym kontekście dosyć specyficzna i wymaga głębszej analizy, m.in. pod kątem formalno-prawnych konsekwencji przyjęcia takiego rozwiązania.

Nowelizacja ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków

Tymczasem w ostatnich dniach na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt kolejnej nowelizacji Ustawy z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. DzU z 2017 r. poz. 328). Rząd planuje zmianę systemu zatwierdzania taryf, przekazując kompetencje rady gminy regulatorowi działającemu w ramach nowo utworzonych Wód Polskich. Przedsiębiorstwa z branży wod-kan muszą zatem przygotować się na daleko idące zmiany.

Artykuł jest także dostępny na stronie: https://sozosfera.pl/prawo/deszczowka-nowym-prawie-wodnym/