SharePrzepisy prawa budowlanego obligują inwestora do uzyskania m.in. pozwoleń wydawanych na podstawie odrębnych przepisów (tj. innych niż prawo budowlane), zanim zostanie wydane pozwolenie na budowę (art. 32 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego). Prawo budowlane stanowi, że chodzi o pozwolenia „wymagane przepisami szczególnymi”. Odnosząc powyższą regulację do pozwoleń środowiskowych (tj. pozwoleń wydawanych na podstawie prawa ochrony środowiska czy prawa wodnego) konieczne jest określenie, jakie pozwolenia mogą być wymagane, i co szczególnie ważne, kiedy ten wymóg się aktualizuje (tj. na jakim etapie realizacji inwestycji).
W mojej opinii Prawo budowlane wymaga przed uzyskaniem pozwolenia na budowę uzyskania tych pozwoleń środowiskowych, które odnoszą się do fazy budowy danej instalacji (np. w przypadku pozwoleń wodnoprawnych mogą to być pozwolenia na wykonanie urządzeń wodnych), a nie jej eksploatacji (tj. pozwolenia obejmujące zakres korzystania ze środowiska, np. pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód). Wydawałoby się, że taka wykładnia nie powinna budzić wątpliwości.
Tymczasem w praktyce spotkałem się z przypadkami żądania przez organy ochrony środowiska od inwestorów przedłożenia pozwoleń zintegrowanych, pozwoleń wodnoprawnych na odprowadzanie ścieków przemysłowych do kanalizacji będącej własnością innych podmiotów itp. już przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.
Uważam, że takie praktyki urzędów są błędne. Obowiązek uzyskania pozwolenia środowiskowego obejmującego zakres korzystania ze środowiska aktualizuje się w momencie uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu, a nie pozwolenia na budowę. Potwierdzeniem takiej interpretacji przepisów jest regulacja zawarta w przepisach Prawa ochrony środowiska, która uzyskanie wymaganych decyzji określających zakres i warunki korzystania ze środowiska wiąże z etapem oddawania obiektu do użytkowania (art. 76 ust. 1 w zw. z art. 76 ust. 2 pkt 3 Prawa ochrony środowiska). Ponadto, uzasadnieniem dla zaprezentowanej wykładni przepisów może być także orzecznictwo sądów administracyjnych, które w przypadkach dotyczących pozwoleń wodnoprawnych na wykonanie urządzeń wodnych opowiada się za obowiązkiem uzyskania tego typu pozwoleń przed uzyskaniem pozwolenia na budowę. Oznaczałoby to, że sądy również stoją na stanowisku, iż konieczność uzyskania danego pozwolenia środowiskowego przed wydaniem pozwolenia na budowę dotyczy pozwoleń obejmujących fazę budowy danego przedsięwzięcia.
Podsumowując, pozwolenia środowiskowe obejmujące zakres korzystania ze środowiska (pozwolenia zintegrowane, pozwolenia wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód, pozwolenia wodnoprawne na odprowadzanie ścieków przemysłowych do systemów kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów, pozwolenia na wytwarzanie odpadów) należy uzyskać przed wydaniem pozwolenia na użytkowanie. Jeżeli natomiast pozwolenie środowiskowe dotyczy fazy budowy (jak pozwolenie wodnoprawne na wykonanie urządzeń wodnych), jego uzyskanie powinno nastąpić przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.
