ShareJuż w trakcie prac nad nowelizacją UCPG, w kontekście przetargów na odbieranie odpadów padało pytanie kto wystawi referencje (poświadczenie), do żądania których będą uprawnieni zamawiający na potwierdzenie spełniania warunków w zakresie wiedzy i doświadczenia (art. 22 PZP). Wskazywano na szczególne trudności, na które napotkają przedsiębiorcy świadczący usługi na rzecz osób fizycznych i na ich gorszą pozycję w stosunku do podmiotów, które zawarły umowy ze spółdzielniami i wspólnotami mieszkaniowymi.
Jak ma zdobyć referencje przedsiębiorca świadczący usługi na rzecz osób fizycznych? Czy istnieje inne rozwiązanie niż odwiedzenie tysięcy klientów indywidualnych z prośbą o podpisanie referencji?
Z informacji podanych w maju przez Ministerstwo Środowiska wynika, że już połowa gmin ogłosiła przetargi na odbieranie, bądź odbieranie i zagospodarowanie odpadów. W niektórych z przeprowadzonych przetargów zamawiający dopuszczali przedstawienie przez wykonawców sprawozdania M-09 na potwierdzenie spełniania warunków w zakresie wiedzy i doświadczenia. Sprawozdanie M-09 miało – zgodnie z wyjaśnieniami niektórych zamawiających – pełnić rolę referencji.
Wykaz usług i „referencje”
Zgodnie z §1 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane, zamawiający mogą żądać na potwierdzenie spełnienia warunków w zakresie wiedzy i doświadczenia wykazu wykonanych głównych dostaw lub usług wraz z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i podmiotów, na rzecz których dostawy lub usługi zostały wykonane, oraz załączeniem dowodów, czy zostały wykonane lub są wykonywane należycie.
Wobec powyższego wykonawca na żądanie zamawiającego powinien przedstawić dokument lub dokumenty, z których wynikać będzie:
– wykaz głównych usług wraz z podaniem szczegółowych danych dotyczących wykonanych usług oraz
– dowody, iż usługi te zostały wykonane należycie – poświadczenia (czyli tzw. referencje lub inne dokumenty, które potwierdzają prawidłowe wykonanie świadczenia).
Sprawozdanie M-09 jako wykaz usług lub „referencje”
Czy sprawozdanie M-09 rzeczywiście jest dowodem, że usługi w zakresie odbierania odpadów zostały wykonane należycie? Czy M-09 może zastąpić wykaz głównych zrealizowanych usług?
Sprawozdanie M-09 jest częścią programu badań statystycznych statystyki publicznej (prowadzonego na podstawie ustawy o statystyce publicznej). Jest składane na podstawie ustawy o statystyce publicznej i zawiera ogólne dane o odebranych w danym roku odpadach komunalnych, w tym między innymi liczbę budynków mieszkalnych objętych zbieraniem odpadów.
Moim zdaniem sprawozdanie M-09 nie może pełnić funkcji wykazu głównych usług, brakuje w nim bowiem takich danych jak wartość usług oraz dat wykonania i podmiotów, na rzecz których zostały wykonane.
Skoro nie M-09, to co? W zakresie wykazu głównych usług wykonawca może samodzielnie, na podstawie dostępnych mu danych przygotować takie zestawienie na podstawie umów, które zawarł z właścicielami nieruchomości.
Sprawozdania M-09 nie można także traktować jako dowodu należytego wykonania usług, a w szczególności poświadczeń (referencji), nie zawiera bowiem żadnych informacji, z których wynikałoby czy usługi zostały wykonane należycie, czy też nienależycie. Takie stanowisko potwierdza KIO w wyroku 645/13 Dokumentem takim nie jest sprawozdanie o wywozie i utylizacji odpadów komunalnych, czyli formularz M-09. Analiza treści tego dokumentu pozwala na uzyskanie informacji przede wszystkim co do ilości odpadów oraz ilości obsługiwanych w tym zakresie budynków mieszkalnych, co w niniejszej sprawie nie jest kwestionowane. Formularz nie zawiera natomiast danych co do jakości wykonywanych usług. Wywodzenie przez odwołującą się, iż z samego faktu odbioru odpadów wynika, że usługa ta była wykonana należycie, jest zbyt daleko idące.
Skoro nie M-09, to co? Referencje, czy inne dowody na należyte wykonanie usług, które trudno w analizowanych okolicznościach zdobyć można zastąpić zgodnie z przepisami Rozporządzenia z 19 lutego oświadczeniem samego wykonawcy. Pozwala na to §1 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia ale tylko w przypadku wykazania, że nie jest możliwe uzyskanie dokumentu poświadczającego należyte wykonywanie usług. Trudność w wykazaniu powyższego wiąże się z tym, że podmiotem, który może poświadczyć należyte wykonywanie usług jest każda osoba (niekoniecznie odbiorca przedmiotowej usługi) posiadająca odpowiednią wiedzę w tym zakresie. W tym kontekście należy ocenić jako prawidłowe rozwiązanie, które dopuściło część zamawiających tj. akceptowanie referencji wystawianych przez gminy na terenie których terenie przedsiębiorcy świadczyli usługi odbioru odpadów na rzecz właścicieli nieruchomości (tak m.in. KIO 645/13).
Trudno w świetle powyższego zrozumieć tę nagłą popularność sprawozdania M-09.
