Braki w ewidencji wyrobów akcyzowych nie prowadzą do utraty zwolnienia

Ze względu na wyłącznie pomocniczy charakter formalnych warunków zwolnienia podatkowego, nie każde naruszenie wymogów formalnych skutkuje bezwzględną utratą prawa do zwolnienia.

Potwierdzeniem, że uchybienie pewnym formalnym wymogom nie powinno każdorazowo skutkować utratą prawa do zwolnienia podatkowego jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 maja 2013 r. (sygn. I FSK 452/13).

W niniejszej sprawie WSA stwierdził, że uchybienia formalne, które nie wskazują na celowe uchylanie się, omijanie lub naruszanie przepisów same w sobie nie mogą stanowić podstawy do kwestionowania prawa do korzystania ze zwolnienia z opodatkowania wyrobów akcyzowych (skażonego alkoholu etylowego) ze względu na przeznaczenie w sytuacji, gdy nie ma wątpliwości, że nie naruszono warunków materialnoprawnych tego zwolnienia tj., że wyrób akcyzowy zużyty został zgodnie z przeznaczeniem.

NSA orzekł, że uchybienie warunkom formalnym prowadzonych ewidencji powinno zostać szczególnie wnikliwie ocenione pod kątem nabycia uprawnienia do zwolnienia podatkowego. Sąd potwierdził jednak, że nie każde uchybienie, niezależnie od jego wagi i rodzaju, będzie prowadziło do utraty zwolnienia.

NSA stwierdził, iż warunki zwolnienia zostały określone w ustawie o podatku akcyzowym, a przepisy rozporządzenia z dnia 30 sierpnia 2010 r. w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy, wskazującego jakie elementy powinna zawierać ewidencja, nie formułują konstytutywnych warunków zwolnienia.

NSA powołał się na zasadę proporcjonalności oraz na przepisy dyrektywy 92/83/EWG, stwierdzając, że warunki zwolnienia, określone przez państwo członkowskie, zapobiegające nadużyciom w zakresie zwolnienia, powinny stanowić środki proporcjonalne do realizacji celu dyrektywy.

Wyrok należy odczytywać, jako kolejny krok w kształtowaniu linii orzeczniczej, zgodnie z którą wymogi formalne korzystania ze zwolnień podatkowych mają wyłącznie pomocniczy charakter a ich niespełnienie nie przesądza automatycznie o utracie prawa do zwolnienia.