Wydany w ubiegłym tygodniu (13 czerwca) wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE o sygn. C-266/23 daje możliwość zakładom energochłonnym uzyskania wyższych zwrotów kwot akcyzy w ramach zwolnienia przewidzianego w art. 31d ustawy akcyzowej.
Status zakładu energochłonnego
Do tej pory wiele firm produkcyjnych zużywających duże ilości energii elektrycznej skorzystało z możliwości zwolnienia z akcyzy realizowanej przez jej częściowy zwrot na podstawie złożonego wniosku. Zakłady energochłonne to podmioty spełniające określone w ustawie akcyzowej warunki w tym co do udziału kosztów wykorzystanej energii elektrycznej w wartości produkcji sprzedanej w danym roku (współczynnik proporcji) – który to powinien wynosić ponad 3%. Zwrot przysługuje podmiotom wykonującym działalność o określonym w ustawie akcyzowej kodzie PKD. W praktyce są to podmioty działające w różnych branżach, przykładowo: huty, kopalnie, mleczarnie, spożywcze zakłady produkcyjne (przetwórstwo) czy fabryki odzieży i galanterii skórzanej.
W kontekście spełnienia warunku dotyczącego współczynnika proporcji istotne jest prawidłowe obliczenie ilości wykorzystanej energii elektrycznej. Do tej pory organy restrykcyjnie stały na stanowisku, że podczas kalkulacji kosztu należy brać pod uwagę jedynie ilość elektrycznej wynikającej z faktury bez dodatkowych kosztów dystrybucyjnych, czy kosztów umorzenia świadectw pochodzenia energii elektrycznej.
Treść wyroku
Wydany w polskiej sprawie wyrok Trybunału może dużo zmienić. Trybunał stwierdził bowiem w odpowiedzi na pierwsze pytanie prejudycjalne zadane przez Naczelny Sąd Administracyjny, że „rzeczywisty koszt nabytej energii w rozumieniu tego przepisu powinien obejmować dodatkowe należności, które nie mogą stanowić 'podatków’ w rozumieniu owego przepisu, takie jak związane z tą energią obowiązkowe opłaty dystrybucyjne ponoszone zgodnie z uregulowaniem krajowym przy jej nabyciu.” Teza ta nie może być pominięta przez polskie sądy i organy podatkowe, które są związane wyrokiem TSUE. Oznacza to, że ubiegając się o zwrot, zaliczenie tego rodzaju kosztów do „kosztów wykorzystanej energii elektrycznej” będzie miało znaczenie na etapie kwalifikacji podmiotu jako zakład energochłonny ale również będzie miało wpływ na wysokość otrzymywanego zwrotu akcyzy.
Drugie pytanie prejudycjalne skierowane do Trybunału dotyczyło możliwości równoczesnego stosowania zwolnienia dla energii elektrycznej wykorzystywanej w procesach elektrolitycznych (art. 30 ust. 7a ustawy akcyzowej) wraz z wyżej opisanym zwolnieniem dla zakładów energochłonnych (z art. 31d ust. 1 ustawy akcyzowej). Trybunał stwierdził, że polskie przepisy nie naruszają prawa unijnego i uznał uregulowanie odmawiające możliwości skorzystania z obu zwolnień jednocześnie za zasadniczo dopuszczalne, wskazując, że polski sąd powinien zbadać czy takie uregulowanie nie narusza zasady równego traktowania. Jak wskazał Trybunał taka odmowa byłaby możliwa, nawet w przypadku gdy wnioskujący wykazałby, że w odniesieniu do tej samej energii nie korzystałby z tych dwóch zwolnień jednocześnie, a łączna wysokość owych zwolnień nie przekracza kwoty podatku akcyzowego zapłaconej za ten sam okres. W tym przypadku okaże się jak sądy krajowe podejdą do tej kwestii jednak uzyskanie pozytywnego rozstrzygnięcia w tym względzie nie będzie łatwe.
Co dalej?
Podsumowując, pomimo negatywnego stanowiska w zakresie możliwości jednoczesnego stosowania zwolnień procesowych i zwolnień przewidzianych od zużytej energii elektrycznej tezy wyroku dają możliwość zaliczenia kosztów dodatkowych do kosztów poniesionych na energię elektryczną wykorzystywaną do produkcji. Ma to wpływ na przypisanie danemu podmiotowi statusu zakładu energochłonnego oraz na wysokość zwrotu możliwego do otrzymania.
Zwracamy uwagę, że konsekwencją powyższego wyroku jest:
– możliwość zastosowania korzystnego sposobu kalkulacji kosztów do wyliczenia współczynnika proporcji wartości zużytej energii w wartości produkcji sprzedanej – przy obecnie składanych wnioskach za rok 2023;
– możliwość ponownego przeliczenia wskaźnika proporcji i osiągnięcia pułapu 3% udziału kosztów w produkcji sprzedanej co umożliwi złożenie wniosków za rok 2023 również podmiotom które do tej pory tego warunku nie spełniały;
– możliwość wznowienia postępowań podatkowych rozstrzygniętych decyzją organu i otrzymania zwrotów w większej wysokości również za lata poprzednie (nieprzedawnione), za które został już przyznany zwrot (termin miesiąca od publikacji wyroku TSUE w Dzienniku Urzędowym UE);
– możliwość wznowienia postępowań sądowoadministracyjnych w przypadku negatywnego wyroku za lata poprzednie (nieprzedawnione) odmawiającego uwzględnienia kosztów dodatkowych we współczynniku proporcji (termin trzy miesiące od publikacji wyroku w Dzienniku Urzędowym UE).
Biorąc pod uwagę powyższe, aby móc uzyskać dodatkowe kwoty odnośnie postępowań zwrotowych zakończonych decyzją lub wyrokiem sądu należy dokonać pilnej oceny opłacalności ubiegania się o dodatkowe kwoty. W praktyce różnica w kwocie akcyzy możliwej do uzyskania może być bardzo duża a na złożenie odpowiednich wniosków nie pozostało już dużo czasu.