Budynek czy budowla? Ważny wyrok Trybunału Konstytucyjnego

Budynek czy budowla? Ważny wyrok Trybunału Konstytucyjnego

13 grudnia 2017 r. Trybunał Konstytucyjny na rozprawie rozpoznał skargę konstytucyjną (sygn. akt – SK-48/15) odnośnie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych dotyczącą kwalifikacji obiektów jako budynki i budowle na potrzeby ustalania podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Trybunału Konstytucyjny uznał jako niezgodne z Konstytucją stanowisko, że obiekt spełniający definicję budynku może być budowlą.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych w zakresie, w jakim umożliwia uznanie za budowlę obiektu budowlanego, który spełnia kryteria bycia budynkiem, przewidziane w art. 1a ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, jest niezgodny z zasadą szczególnej określoności regulacji daninowych, wywodzoną z art. 84 w związku z art. 217, w związku z art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.­

Orzeczenie Trybunału jest sprzeczne z aktualną linią interpretacyjną i orzeczniczą organów podatkowych i sądów administracyjnych, która skłaniała się do opodatkowania obiektów spełniających definicję budynku (przykładowo takich jak stacji transformatorowych, gazowych, telekomunikacyjnych czy nawet silosów, bądź też elewatorów) jako budowli. W wydawanych dotychczas wyrokach podkreślano, że posiadanie cech pozwalających na uznanie danego obiektu budowlanego za budynek nie jest wystarczające, a w związku z tym konieczne było wystąpienie dodatkowych przesłanek, takich jak przeznaczenie obiektu czy też możliwość wejścia do środka tego obiektu (mimo braku tych elementów w definicji ustawowej).

Trybunał zawyrokował, że w przypadku, gdy dany obiekt spełnia przesłanki zawarte wprost w ustawie, aby uznać go za budynek, niedopuszczalnym jest kwalifikowanie go jako budowli. Tym samym uznanie budynku za budowlę, przy uwzględnieniu innych przesłanek niż wynikających wprost z ustawy, przykładowo przesłanki „przeznaczenia obiektu” jest nieuprawnione.

Dodatkowo, warto zwrócić uwagę na fakt, iż Trybunał uzasadniając przedmiotowy wyrok, wskazał na konieczność rozstrzygania wątpliwości interpretacyjnych na korzyść podatników (zasada in dubio pro tributario) co winno stanowić w przyszłości istotną wskazówkę zarówno dla organów podatkowych, jak i sądów administracyjnych. Wydaje się, iż ta wskazówka winna mieć zastosowanie nie tylko w sprawach dotyczących podatku od nieruchomości.

Wyrok Trybunału może mieć istotne znaczenie dla przedsiębiorców posiadających obiekty, które dotychczas niesłusznie zostały uznane za budowle na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości, a tym samym również znacznie zawyżyły kwotę podatku do zapłaty.

Orzeczenie otwiera drogę dla podatników do ubiegania się o zwrot nienależnie uiszczonego podatku. Można o niego wystąpić w ciągu 30 dni od publikacji orzeczenia, która nastąpiła 27 grudnia 2017 r.

Nasi doradcy służą pomocą w tym zakresie.