SharePoselski projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 6 marca br., który wpłynął do Sejmu w dniu 8 marca br. przewiduje zmiany w zakresie opodatkowania przychodów z sekurytyzacji subpartycypacyjnej wierzytelności bankowych. Proponowane zmiany mają na celu zwiększenie efektywności ekonomicznej tego rodzaju transakcji, a tym samym ułatwienie bankom m.in. sekurytyzacji wierzytelności hipotecznych.
Instytucja sekurytyzacji wierzytelności została wprowadzona do polskiego systemu prawnego w dniu
1 lipca 2004 r. na podstawie art. 183 i nast. ustawy z 27.5.2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. Nr 146, poz. 1546 ze zm.). Sekurytyzacja wierzytelności umożliwia bankom zachowanie odpowiedniej płynności płatniczej poprzez zamianę niepłynnych aktywów w postaci wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów (pożyczek) na gotówkę. Jednym z dopuszczalnych mechanizmów sekurytyzacji niestandardowych aktywów banków jest objęcie wierzytelności bankowych umową o subpartycypację z funduszem sekurytyzacyjnym lub towarzystwem funduszy inwestycyjnych. Jak wskazują w uzasadnieniu projektu jego autorzy, banki nie decydowały się dotychczas na przeprowadzanie tego typu sekurytyzacji ze względu na obowiązujące w tym zakresie niekorzystne rozwiązania podatkowe. Obecnie banki zobowiązane są do poniesienia z góry obciążenia podatkowego w związku ze zbyciem praw do strumienia pieniądza z sekurytyzowanych wierzytelności, natomiast koszty podatkowe rozpoznają w czasie wraz ze spłatą poszczególnych kredytów (pożyczek).
Komentowany projekt proponuje zmianę momentu powstania przychodu po stronie banku ze zbycia praw do strumienia pieniądza z sekurytyzowanych wierzytelności. Cena uzyskana przez bank ze zbycia praw do strumienia pieniądza będzie rozpoznana jako przychód w dacie wymagalności rat kapitałowych sekurytyzowanych wierzytelności lub w dacie zapłaty tych rat, jeżeli zapłata nastąpiła przed upływem terminu wymagalności. Przychód będzie stanowić określona część kwoty uzyskanej ze zbycia tych praw, odpowiadająca udziałowi spłaconej lub wymagalnej raty kapitałowej w sumie rat kapitałowych z tytułu kapitałowej części kredytu objętych umową o subpartycypację. W porównaniu więc z aktualną regulacją w tym zakresie proponowane rozwiązanie wprowadza odroczenie w czasie obowiązku podatkowego banku z tytułu transakcji sekurytyzacyjnej.
Zmiany obejmują również kwestie kosztów podatkowych banku związanych z umową o subpartycypację. Zgodnie z projektem bank będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kwotę ze zbycia praw do strumienia pieniądza, która została zwrócona funduszowi sekurytyzacyjnemu albo towarzystwu funduszy inwestycyjnych w następstwie zwrotnego przeniesieniem tych praw z funduszu sekurytyzacyjnego lub towarzystwa funduszy inwestycyjnych na bank. Rozpoznanie kosztów podatkowych w tej sytuacji będzie możliwe pod warunkiem, że bank kwotę ze zbycia tych praw, podlegającą zwrotowi, uprzednio rozpoznał jako przychód podatkowy i nie może zaliczyć jej do kosztów podatkowych na podstawie art. 15 ust. 1h pkt 3 lit. b lub c.
Projekt nowelizacji zawiera także propozycje dotyczące rozliczenia podatkowego rezerwy lub odpisu aktualizującego utworzonych na niespłaconą część kredytu (pożyczki). Będzie można zaliczyć je do kosztów podatkowych w tej części, która odpowiada przychodom ze zbycia kredytu (pożyczki) na podstawie umowy o subpartycypację.
Przedmiotowy projekt ustawy rozpatrywano wspólnie z rządowym projektem ustawy z dnia 17 września 2013 r. dotyczącym objęcia spółek komandytowych i komandytowo-akcyjnych opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób prawnych oraz poselskim projektem ustawy z dnia 6 marca 2013 r. dotyczącym zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych dochodu uzyskanego ze zbycia udziałów/wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce z osobowością prawną oraz innych papierów wartościowych (też w funduszach kapitałowych) otrzymanych w formie darowizny – w części odpowiadającej kwocie odprowadzonego podatku od spadków i darowizn. Senat w uchwale z dnia 30 października br. nie zgłosił poprawek do zmian proponowanych odnośnie opodatkowania sekurytyzacji subpartycypacyjnej. Poprawki senackie zgłoszono w pozostałym zakresie w związku z czym ustawa czeka na ponowne głosowanie w Sejmie.
Artur Nowak
Radca Prawny, Partner
artur.nowak@dzp.pl
