Eksport – zdaniem TSUE liczy się faktyczny wywóz

W dniu 28 marca 2019 r. TSUE wydał kolejny wyrok (sprawa Mian Vins C-275/18) potwierdzający, że dla zastosowania stawki 0% VAT w eksporcie towarów istotny jest wyłącznie fakt opuszczenia przez towary terytorium UE, nie zaś objęcie towarów procedurą celną.

Stan faktyczny

W latach 2012-2014 Pan Vinš, obywatel Czech, wysyłał pocztą poza terytorium UE kolekcjonerskie artykuły militarne w liczbie 400-500 sztuk. W odniesieniu do tych towarów nie złożył on deklaracji VAT, ponieważ uznał, że dostawy te były zwolnione z VAT, z tego względu, iż obejmowały towary przeznaczone do wywozu.

Czeskie organy podatkowe wskazały, iż zgodnie z prawem czeskim eksport to przemieszczenie towaru poza terytorium UE, pod warunkiem, że towar został objęty procedurą celną wywozu. W związku z tym uznały, że w tym przypadku podatnik nie miał prawa do zwolnienia z VAT. Towary bowiem nie zostały objęte procedurą celną wywozu.

Pytania prejudycjalne

W związku z wątpliwościami, Najwyższy Sąd Administracyjny w Czechach postanowił zwrócić się do TSUE z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

„1)      Czy dopuszczalne jest uzależnienie prawa do zwolnienia z [VAT] przy eksporcie towarów w rozumieniu art. 146 dyrektywy [VAT] od tego, że towary zostaną najpierw objęte określoną procedurą celną [jak przewiduje § 66 (ustawy nr 235/2004)]?

2)      Czy taki przepis prawa krajowego znajduje wystarczające uzasadnienie w treści art. 131 dyrektywy VAT, jako warunek ustanowiony celem zapobieżenia [wszelkim możliwym przypadkom] uchylani[a] się od opodatkowania, unikania opodatkowania i nadużyć?”

Wyrok TSUE

Trybunał wskazał, że oba pytania należy rozpatrywać łącznie, a następnie zauważył, iż

„artykuł 146 ust. 1 lit. a) w związku z art. 131 Dyrektywy VAT2006/112/WE należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się on temu, aby przepis prawa krajowego uzależniał zwolnienie z VAT przewidziane dla towarów przeznaczonych do wywozu poza terytorium UE od przesłanki objęcia tych towarów procedurą celną wywozu, w sytuacji, w której jest bezsporne, że została spełniona przesłanka faktycznego wyprowadzenia danych towarów z terytorium Unii”.

Jest to kolejny wyrok potwierdzający stanowisko TSUE, zgodnie z którym w przypadku eksportu towarów poza terytorium UE nie jest konieczne objęcie towarów procedurą celną. Istotny jest fakt wywozu towarów poza granice UE. Stanowisko to zostało wcześniej potwierdzone między innymi w wyroku TSUE z dnia 19 grudnia 2013 r. (sprawa BDV Hungary Trading C‑563/12) oraz w wyroku TSUE z dnia 8 listopada 2018 r. (sprawa Cartrans Spedition SRL C‑495/17).

Znaczenie dla polskich eksporterów

Polska ustawa o VAT również wymaga spełnienia warunku w postaci zgromadzenia określonej dokumentacji potwierdzającej wywóz towarów. Zgodnie z  art. 41 ust. 6 ustawy o VAT możliwość wykazania eksportu ze stawką 0% istnieje pod warunkiem, że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej. Jednocześnie jednak ustawa wskazuje nie określone, ale preferowane dokumenty potwierdzające wywóz towarów. W świetle analizowanego wyroku trzeba stwierdzić, że dla zastosowania stawki VAT 0% w eksporcie kluczowy jest fakt wywozu poza terytorium UE (przesłanka materialna), a nie zgromadzenie określonych dokumentów (przesłanka formalna). W konsekwencji, nie można odmówić podatnikowi prawa do zastosowania stawki 0% VAT wyłącznie na tej podstawie, że nie posiada on określonego dokumentu potwierdzającego eksport towarów poza UE, jeśli eksport ten faktycznie nastąpił.

Jan Czerwiński
Radca Prawny, Partner

jan.czerwinski@dzp.pl