Należyta staranność w VAT – MF rozpoczyna konsultacje podatkowe

Ministerstwo Finansów planuje opracowanie listy przesłanek należytej staranności po stronie nabywcy w transakcjach krajowych. W tym celu rozpoczęte zostały konsultacje podatkowe w sprawie takiej listy, która będzie miała zastosowanie do nabywcy, w kontekście prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Zarys problemu

Jak wskazało MF w komunikacie, w ostatnich latach, w Polsce i w całej Unii Europejskiej, obserwuje się zjawisko wykorzystywania mechanizmów konstrukcji podatku VAT do uszczuplania należności budżetowych. Najczęstszą formą jest wyłudzanie nienależnego zwrotu VAT lub nieodprowadzanie podatku do fiskusa. Charakterystyczną cechą zjawiska jest wykorzystanie w łańcuchu transakcji podmiotu pełniącego rolę tzw. „znikającego podatnika” (ang. missing trader). Tego rodzaju nadużycia określane są w skrócie MTIC fraud (Missing Trader Intra-Community). Taki podmiot nie odprowadza należnego VAT, a jednocześnie tworzy podstawy do żądania jego zwrotu na dalszym etapie obrotu.

MF wyjaśniło, że:

dotychczasowe doświadczenia wskazują, że uczestnikami tego procederu mogą stać się także uczciwi, lecz nieostrożni przedsiębiorcy, którzy narażają się na możliwość zakwestionowania ich prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Cel konsultacji

Opracowanie przez MF listy przesłanek należytej staranności po stronie nabywcy, miałoby ten skutek, iż ich spełnienie w momencie zawierania transakcji dawałoby ochronę przed kwestionowaniem prawa do odliczenia VAT. Spełnienie opracowanych przez MF kryteriów oznaczałoby bowiem, że nabywca nie wiedział i nie mógł wiedzieć, że w ramach transakcji dostawca dopuścił się przestępstwa.

Minister Gruza stwierdził:

Chciałbym, ażeby dzięki wskazaniu konkretnych zachowań uczciwi podatnicy wiedzieli, jakie czynności powinni podjąć, aby nie być narażonym na ryzyko zakwestionowania u nich przez organy podatkowe prawa do odliczenia podatku naliczonego

Należyta staranność – kryteria oceny

Ministerstwo planuje, by należytą staranność oceniać w trzech kategoriach, tj.według kryteriów formalnych (np. czy kontrahent w momencie zawierania transakcji jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny), ekonomicznych (np.czy transakcja odpowiada profilowi zarejestrowanej działalności) oraz dotyczących przebiegu transakcji (np. czy termin płatności odbiega od terminu zwykle występującego w transakcjach tego rodzaju).

Udział w konsultacjach

Aby wziąć udział w konsultacjach należy przedstawić swoje propozycje, koniecznie ze szczegółowym uzasadnieniem. Opinie należy przesyłać na adres: konsultacje.nalezytastarannosc@mf.gov.pl.
MF zastrzega, że wybrane propozycje mogą zostać opublikowane.

Konsultacje mają potrwać do 28 lipca 2017 r.

Jan Czerwiński
Radca Prawny, Partner

jan.czerwinski@dzp.pl