Sprzedaż przedsiębiorstwa a VAT

W przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa nie ma konieczności przenoszenia własności nieruchomości, aby czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wystarczającym warunkiem jest, aby nabywca był w stanie kontynuować działalność zbywcy.

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie Finanzamt Luedenscheid przeciwko Christel Schriever (sygn. akt: C-444/10).
Sprawa dotyczyła przekazania przedsiębiorstwa przez zbywcę w postaci całego asortymentu oferowanych przez zbywcę artykułów sportowych na rzecz nabywcy. Jednocześnie, zbywca nie sprzedał swojej nieruchomości, ale przekazał ją w drodze dzierżawy na czas nieoznaczony z zachowaniem krótkiego okresu wypowiedzenia. Przedmiotem pytania prejudycjalnego była wątpliwość czy na gruncie prawa europejskiego, przeniesienie własności towarów oraz wyposażenia sklepu z jednoczesnym oddaniem nabywcy w dzierżawę lokalu na podstawie umowy na czas nieoznaczony jest neutralne z punktu widzenia VAT.

Zadaniem TSUE było dokonanie wykładni przepisu art. 5 ust. 8 szóstej dyrektywy (obecnie art. 19 dyrektywy 2006/112), zgodnie z którym w przypadku przekazania zarówno w sposób odpłatny jak i nieodpłatny majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że nie miała miejsca dostawa towarów, przez co nabywca będzie traktowany jako następca prawny zbywcy. Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą, celem tego przepisu było uproszczenie transakcji zbycia przedsiębiorstw poprzez unikanie nadmiernego obciążania podatkowego, które i tak nabywca by odzyskał poprzez odliczenie naliczonego VAT. W uzasadnieniu wyroku, Trybunał odwołał się do pojęcia przekazania majątku, który obejmuje całość lub część przedsiębiorstwa, w tym składników materialnych i niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część zdolną do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto, TSUE uznał, że możliwe jest przekazanie lokalu w drodze dzierżawy lub uprzednie dysponowanie przez nabywcę odpowiednią nieruchomością, do której może przenieść całość przejętego majątku w celu kontynuowania działalności zbywcy.

W konsekwencji Trybunał stwierdził, że jeżeli lokal został jedynie oddany w drodze dzierżawy, a nie sprzedany to nie przeszkodziło to nabywcy kontynuowanie działalności zbywcy. Tym samym, przekazanie to można potraktować jako neutralne w świetle przepisów dyrektywy.