Umowa subrogacji – VAT

Umowa subrogacji poza zakresem opodatkowania VAT. Takie korzystne rozstrzygnięcie dla podatników zawiera wyrok (wydany przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w dniu 4 kwietnia 2011 r. (sygn. III SA/Wa 1281/10). Wyrokiem tym WSA w Warszawie uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną, uznając za prawidłowe stanowisko podatnika, iż wstąpienie w stosunek subrogacji i wejście w prawa wierzyciela na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 k.c. nie jest usługą ściągania długów, i tym samym pozostaje czynnością nie objętą zakresem ustawy o VAT.

W komentowanym wyroku, podatnik stanął na stanowisku, iż w zawartej transakcji, jaką jest dokonanie subrogacji, brak jest konsumenta świadczeń. Czynność dokonywana jest bez należnego wynagrodzenia dla którejkolwiek ze stron, a w wyniku jej realizacji nie powstaje żadna wartość dodana. W rezultacie nie można mówić o spełnieniu niezbędnych przesłanek do zakwalifikowania danej transakcji jako usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

WSA wskazał, iż zgodnie z art. 518 k.c., subrogacja jest umową, w wyniku której osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości zapłaty, jeżeli działa za zgodą dłużnika wyrażoną pod rygorem nieważności, na piśmie. Wstąpienie w prawa wierzyciela jest subrogacją ustawową, tj. zaistnienie przesłanek wskazanych w ww. przepisie, doprowadza z mocy prawa do spłaty wierzyciela głównego do wysokości dokonanej zapłaty. W prezentowanym wyroku, Sąd stwierdził, iż zgodnie z przepisami, subrogacja ma odmienne skutki prawne od cesji wierzytelności. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. W przypadku subrogacji, ustawodawca wprowadził swoisty rodzaj wstąpienia osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela, czyli zamiany jednego długu na inny. Sąd stwierdził także, iż w przypadku subrogacji nie występuje element wynagrodzenia (prowizji), bowiem już z samego art. 518 § 1 pkt 3) k.c. wynika, że osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości zapłaty. Zatem podatnik nie nabywa wierzytelności za cenę niższą niż jej wartość nominalna. W związku z powyższym, w ocenie Sądu, organ podatkowy niezasadnie uznał umowę subrogacji, jako typowy przelew wierzytelności w celu ściągania długu, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.