Usługi telemedyczne a zwolnienie z VAT – interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 31 grudnia 2014 r.

Opodatkowaniu podatkiem od towaru i usług, zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054) nie podlegają m.in. usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze (art. 43 ust. 1 pkt 18 wspomnianej ustawy, stanowiący implementację art. 132 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, tj. Dz.Urz. UE L 347 ze zm.). Przepis, mimo pozornie jasnego brzmienia jest bardzo kłopotliwy w interpretacji, szczególnie w kontekście telemedycyny.

Przedmiotowe zagadnienie zostało niedawno poruszone w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 31 grudnia 2014 r. (IBPP3/443-1156/14/AŚ). Dyrektor tamtejszej Izby Skarbowej nie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, iż usługi telemedycyny w zakresie: e-rehabilitacji, e-szkoły rodzenia, e-pielęgniarki, e-położnej, e-lekarza, e-psychologa, e-logopedy, e-psychiatry mogą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Organ w interpretacji wskazał na dwie przesłanki, które muszą łącznie wystąpić, aby skorzystać ze zwolnienia od podatku VAT, a mianowicie:

• przesłanka podmiotowa – zwolnieniu podlegają podmioty należące do określonego kręgu, tj. podmioty lecznicze, oraz
• przesłanka przedmiotowa – zwolniony jest jedynie jeden rodzaj usług, tj. usługi opieki medycznej służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.

W niniejszej sprawie, mimo iż wnioskodawca będąc podmiotem leczniczym, spełniał pierwszy warunek uprawniający do zwolnienia, organ uznał, że przesłanka przedmiotowa nie występuje, gdyż cel usługi medycznej jest inny niż wymagany.

Cel usługi medycznej

Aby można było korzystać z przedmiotowego zwolnienia od podatku VAT, jak wskazał organ, należy dokonać analizy celu usługi medycznej, gdyż nie charakter usługi, a jej cel będzie stanowił o ewentualnym zwolnieniu od podatku VAT. Innymi słowy, jeżeli celem usługi medycznej będzie ochrona, utrzymanie bądź przywrócenie zdrowia, art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT będzie miał zastosowanie. Odwrotnie, jeżeli cel ten będzie inny. Dyrektor IS w Katowicach, za orzecznictwem europejskim, wskazał że zwolnienie od podatku VAT obejmuje jedynie te czynności, które mają charakter diagnostyczny lub terapeutyczny. Konieczny jest więc bezpośredni związek z leczeniem, którego zabrakło u wnioskodawcy w/w interpretacji.

Usługi wnioskodawcy będą bowiem świadczone na pośrednictwem elektronicznych środków komunikacji. tj. telekonferencji, podczas której konsultant będzie rozmawiał z klientem, a w niektórych przypadkach będzie dodatkowo nadzorował wykonywane przez klienta ćwiczenia) oraz mailowej. Ponadto, na stronach internetowych będą udostępnianie wcześniej przygotowane publikacje. Jak podkreślił organ, sam wnioskodawca wskazał, że e-usługi mają wyłącznie charakter edukacji zdrowotnej (z wyj. e-rehabilitacji i e-szkoły rodzenia, które dodatkowo posiadają charakter ćwiczeń). Pacjent otrzyma jedynie informację ogólną, oderwaną od przypadku konkretnego pacjenta, która wynika wyłącznie z wiedzy medycznej konsultanta. Ponadto, chcąc skorzystać z usługi nie będzie musiał być w ogóle zdiagnozowany, a w komunikacji nie dojdzie na żadnym etapie do bezpośredniej styczności pacjenta z lekarzem (wizyta będzie możliwa bez względu na e-usługę). Dodatkowo, wnioskodawca nie będzie badał pacjenta pod względem efektów związanych z przeprowadzoną usługą, a także nie będzie odpowiedzialny za skutki zdrowotne wskazówek przez niego udzielonych. Powyższe elementy jednoznacznie przesądzają o innym, niż wymaganym celu usługi medycznej. W żadnym razie nie można uznać, że ich celem jest ochrona zdrowia.

Podsumowanie

Art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT nie zwalnia od podatku VAT wszystkich świadczeń udzielanych przez podmioty lecznicze. Zwolnieniu od podatku VAT powinny podlegać usługi mające na celu ochronę zdrowia, czyli usługi opieki medycznej służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Jeżeli celem usługi medycznej nie będzie ochrona, utrzymanie bądź przywrócenie stanu zdrowia, zwolnienie od VAT nie będzie przysługiwało. Tym samym w ocenie Dyrektora IS w Katowicach, udzielanie porad zdrowotnych w oderwaniu od możliwości zbadania i dokonania diagnozy konkretnego pacjenta, nie spełni powyższego warunku, nawet jeżeli będzie świadczone przez podmiot leczniczy w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. 2011 r. Nr 112, poz. 654, ze zm.).