Zwrot kosztów za badania kliniczne – kontrowersji ciąg dalszy

Osoba uczestnicząca w badaniach leku powinna zapłacić podatek od rekompensaty za koszty poniesione w związku z udziałem w tych badaniach – takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej (DIS) w Warszawie w interpretacji z 26 maja 2010 r. (nr IPPB2/415-173/10-3/AS)

DIS stwierdził, że przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W rezultacie za przychody należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Jak dalej wskazał DIS, co prawda przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie wskazują na prawo do skorzystania ze zwolnienia w stosunku do świadczeń otrzymanych za czas podróży, ale pod warunkiem, że są poniesione w celu osiągnięcia przychodu i niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

Kontrowersje powstają właśnie w zakresie zastosowania zwolnienia.

Wydaje się jednak, iż organy podatkowe zupełnie pomijają fakt, iż z punktu widzenia pacjenta trudno mówić o tym, że „otrzymane świadczenie nie zostało zaliczone do kosztów uzyskania przychodów”, ponieważ „otrzymane świadczenie” jest przychodem pacjenta (podatnika) a nie jego kosztem (można by mówić o kosztach dojazdu i ewentualnie ich zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów). Również, z perspektywy pacjenta (podatnika) trudno stwierdzić, że „otrzymane świadczenie, (czyli zwrot kosztów przez sponsora) jest poniesione w celu osiągnięcia przychodów”, gdyż świadczenie ponosi sponsor a pacjent je otrzymuje.

Wydaje się, iż racjonalna i celowościowa interpretacja powyższego przepisu powinna iść w kierunku zwolnienia od opodatkowania diet i innych należności za czas podróży pacjentów pod warunkiem, że koszty dojazdów, które zwraca sponsor nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przez pacjenta (np. do pomniejszenia jego dochodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub umów zlecenia) oraz zostały poniesione przez sponsora w celu osiągnięcia przychodów (co jest spełnione poprzez związek tych kosztów z prowadzoną działalnością badawczą).

Zgodnie z taką interpretacją, otrzymane przez pacjentów rekompensaty poniesionych kosztów powinny podlegać zwolnieniu z opodatkowania.