Polski Ład – nowe obowiązki e-sprawozdawcze w podatkach dochodowych

Cyfryzacja podatków postępuje. Polski Ład przewiduje nałożenie na podatników nowych obowiązków e-raportowych. Na czym polegają zmiany, kogo dotyczą i od kiedy?

Podmioty prowadzące działalność gospodarczą będą zobowiązane prowadzić księgi rachunkowe (ewidencje podatkowe) przy użyciu programów komputerowych. Będą także przesyłać je do organów w formie ustrukturyzowanej na zasadach uregulowanych w art. 193a § 3 ordynacji podatkowej. Stanowią o tym nowe przepisy ustawy z dnia 29 października 2021 r., czyli tzw. Polskiego Ładu. Jest to zatem kolejny krok w procesie cyfryzacji podatków i gromadzenia danych o podatnikach przez fiskusa.

Podatnicy PIT i ryczałtowcy

Podstawą prawną omawianych regulacji w zakresie PIT jest art. 1 pkt 39 ustawy z 29 października 2021 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw („Polski Ład„).

Firmy będą musiały prowadzić księgi rachunkowe, podatkowe księgi przychodów i rozchodów, a także ewidencje środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, przy użyciu programów komputerowych. Będą również zobligowane do przesyłania ksiąg i ewidencji do urzędu skarbowego w ustrukturyzowanej formie.

Elektroniczne raportowanie będzie konieczne zarówno w trakcie roku, jak i po zakończeniu roku. W ciągu roku będzie należało je udostępnić do 20. dnia miesiąca następującego po upływie odpowiednio określonego miesiąca albo kwartału. Terminarz raportowania będzie zależny od sposobu kalkulacji zaliczek na podatek – miesięcznych lub kwartalnych. Po zakończeniu roku księgi będą przesyłane do upływu terminu dla złożenia zeznania (art. 45 ust. 1 PIT), czyli do 30 kwietnia następnego roku.

Takie same zasady prowadzenia ksiąg oraz terminy ich wysyłania będą dotyczyły podatników rozliczających się za pomocą ryczałtu, o czym stanowi art. 9 pkt 11 Polskiego Ładu.

Podatnicy CIT

Analogiczne obowiązki jak w przypadku PIT, Polski Ład wprowadza również w CIT. Uregulowano je w art. 2 pkt 11. Podatnicy CIT będą mieli obowiązek prowadzenia ewidencji podatkowych elektronicznie oraz będą zobowiązani do ich przesyłania do urzędu skarbowego na zasadach przewidzianych w przepisach ustawy Ordynacja podatkowa. Termin? Do upływu terminu dla złożenia zeznania za rok podatkowy, określonego w art. 27 ust. 1 CIT (do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego).

Polski Ład wprowadzi nowe obowiązki dla wszystkich?

Na etapie konsultacji publicznych postulowano, aby nowe obowiązki sprawozdawcze były wprowadzane stopniowo: zaczynając od wysyłek ksiąg i ewidencji po zakończeniu okresów rozliczeniowych, np. wraz z wysyłką rocznych zeznań podatkowych. Proponowano także, by obowiązek objął najpierw większe przedsiębiorstwa, które posiadają odpowiednie zasoby i infrastrukturę na comiesięczne przesyłanie tych danych. Uwagi te jednak nie zostały uwzględnione. MF uzasadniło to okolicznością, że pozyskane dane umożliwią szybkie reagowanie w razie zauważenia ewentualnych nieprawidłowości. Podkreślono też, że minister finansów będzie uprawniony do określenia podmiotów zwolnionych z obowiązku miesięcznego lub kwartalnego przesyłania ksiąg i ewidencji.

W konsekwencji nowy obowiązek obejmie wszystkie podmioty prowadzące działalność gospodarczą.

Termin

Na mocy art. 89 pkt 4 Polskiego Ładu wszystkie opisane zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2023 roku. Ten sam termin pojawia się w uzasadnieniu do projektu.

Tymczasem lektura Oceny Skutków Regulacji (OSR) wskazuje, że obowiązki te mają zostać odroczone do 2025/2026 r.

Ustawa wraz z uzasadnieniem są zatem wewnętrznie sprzeczne z OSR, co budzi wątpliwości co do faktycznego terminu wejścia zmian w życie. O ile jednak przepisy nie zostaną zmienione, rok 2023 przywita podatników nowymi elektronicznymi obowiązkami sprawozdawczymi.

Polski Ład to kolejny etap digitalizacji podatków, przyspieszenia procesu gromadzenia danych i kolejna porcja wiedzy cyfrowej zasilająca bazy danych fiskusa. Pliki JPK stały się już standardem w obszarze VAT. Wygląda na to, że rok 2023 r. przyniesie istotne zmiany pod kądem cyfryzacji raportowania podatkowego. Prócz zmian w podatkach dochodowych ma wówczas wejść w życie także obowiązkowe prowadzenie e-ewidencji akcyzowych.

Zapraszamy do kontaktu i uczestnictwa w naszych webinariach o tematyce podatkowej i informatycznej.

Jan Czerwiński
Radca Prawny, Partner

jan.czerwinski@dzp.pl