SharePogląd ten został wyrażony przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 17 lutego 2012 r. (I SA/Kr 2184/11). Obowiązujące przepisy dopuszczają możliwość przesyłania faktur w formie elektronicznej. Zgodnie z przepisami właściwego rozporządzenia, możliwość przesyłania faktur w formie elektronicznej istnieje m.in. o ile odbiorca faktury dokona uprzedniej akceptacji co do tego sposobu przesyłania faktur. Zgoda ta (lub jej cofnięcie) może zostać wyrażona na piśmie lub w formie elektronicznej.
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, wnioskodawca wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług w zakresie rejestracji domen internetowych, hostingu i tworzenia stron WWW. Świadczenie usług odbywa się drogą elektroniczną, podobnie jak zawieranie umów z usługobiorcami, którym następnie przesyłane są drogą pocztową wystawione w formie papierowej faktury VAT. Wnioskodawca planuje stworzenie systemu umożliwiającego udostępnianie usługobiorcom faktur w formie elektronicznej. Świadczenie usług odbywa się na podstawie umów, których treść wyznaczają wzorce umowne w postaci regulaminów świadczonych usług. Warunkiem przystąpienia do korzystania z usługi Spółki jest dokonywana drogą elektroniczną akceptacja regulaminu. Wnioskodawca rozważa wprowadzenie do regulaminów świadczenia usług zmian dotyczących udostępniania lub przesyłania usługobiorcom faktur VAT w formie elektronicznej. Polegałaby ona na wprowadzeniu zapisów mówiących o tym, że faktury są udostępniane klientom w formie elektronicznej, na co wyrażają oni zgodę. Zgoda ta mogłaby być cofnięta w każdej chwili. Usługobiorca miałby możliwość sprzeciwienia się zmianie regulaminu poprzez złożenie stosownego oświadczenia, w dowolnej formie, w ciągu 14 dni od daty wejścia w życie regulaminu. Zmiana regulaminu poprzedzona byłaby akcją informacyjną, polegającą na przesłaniu wiadomości mailowej do każdego klienta na wskazany przez niego do kontaktu adres poczty elektronicznej, powiadamiającej o treści zmian i zawierającej linki do regulaminów z nowymi zapisami. W przypadku złożenia sprzeciwu, usługa byłaby świadczona na dotychczasowych zasadach, a więc usługobiorca otrzymywałby fakturę w formie papierowej. W przypadku gdyby usługobiorca nie złożył sprzeciwu wobec zmiany regulaminu w wyznaczonym terminie, wówczas takie zachowanie poczytywane byłoby jako wyrażenie dorozumianej zgody na otrzymywanie faktur w formie elektronicznej.
W świetle powyższego, wnioskodawca zadał pytanie Ministrowi Finansów, czy taki sposób wyrażania zgody, tj. brak sprzeciwu w rozsądnym terminie, wypełnia pojęcie akceptacji, o której mowa w przepisach rozporządzenia w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej. W ocenie wnioskodawcy stanowisko to należy uznać za prawidłowe. Uznał, że zgodnie z rozporządzeniem, pojawiająca się w przepisie fraza dotycząca akceptacji, iż „może być wyrażona” świadczy o tym, że mamy do czynienia za katalogiem otwartym form, w jakim może wystąpić akceptacja, w tym w sposób dorozumiany. W jego ocenie, nie bez znaczenia pozostaje również brzmienie przepisów Kodeksu Cywilnego i występujące w doktrynie prawa cywilnego przekonanie, że milczenie może być uważane za przejaw oświadczenia woli wyrażającego zgodę. Potwierdzają to również wyroki sądów np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 24 września 1991 r. (sygn. akt: I ACr 358/91). Wskazał, że co prawda obowiązuje zasada autonomii prawa podatkowego, lecz z uwagi na brak stosownych interpretacji organów administracji podatkowej, należy posiłkować się również orzecznictwem sądów powszechnych.
Minister Finansów odrzucił poglądy wnioskodawcy i uznał jego stanowisko za nieprawidłowe. Wnioskodawca zaskarżył stanowisko Ministra Finansów do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, które jednak nie uwzględnił tej skargi. Zdaniem WSA, z regulacji rozporządzenia w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej wynika, że akceptacja wyrażona przez odbiorcę musi być wyraźna a nie dorozumiana. Potwierdza to również słownikowe znaczenie terminu „akceptacja” tj. formalna zgoda na coś, a zatem zatwierdzenie czegoś (umowy, warunków) w sposób oficjalny, „urzędowy”. Tak określona akceptacja jest niezbędnym warunkiem uznawania faktury elektronicznej za równoważną fakturze papierowej. WSA wskazał również, że czasownik „może”, użyty w przepisie wskazanego rozporządzenia, należy rozumieć jako dopuszczenie przez ustawodawcę wyboru możliwości akceptacji tj. w formie pisemnej lub elektronicznej. Jego zdaniem, gdyby ustawodawca chciał wprowadzić otwarty katalog tych form, wówczas wyartykułowałby te czynności i posłużył się np. stwierdzeniem „akceptacja albo jej cofnięcie może być wyrażona w dowolnej formie, w szczególności…”. Za niezasadne sąd uznał również odwoływanie się do prawa cywilnego w tej sprawie, ponieważ przepisy rozporządzenia w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej wskazują w sposób jednoznaczny i wyraźny w jakiej formie odbiorca winien zaakceptować przesyłanie do niego faktur w formie elektronicznej.
Jan Czerwiński
Radca Prawny, Partner
jan.czerwinski@dzp.pl
