Można skarżyć przedłużenie terminu zwrotu VAT wydane w czasie kontroli

Stanowisko takie zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 lipca 2013 r. (sygn. akt: I FSK 1133/13).

Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił tym samym poglądu ani naczelnika urzędu skarbowego ani też wojewódzkiego sądu administracyjnego, do którego skierowano skargę na wskazane postanowienie. WSA uznał bowiem, że że zaskarżone postanowienie nie podlega kognicji sądu administracyjnego, której zakres został określony w art. 3 § 2 pkt 2 PPSA, gdyż zaskarżony akt nie jest postanowieniem kończącym postępowanie, tj. nie rozstrzyga ono sprawy, co do istoty ani nie podlega także zaskarżeniu w drodze zażalenia. Stanął też na stanowisku, że zarówno ordynacja podatkowa, jak i ustawa o VAT nie przyznają podatnikom prawa do wniesienia zażalenia na postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, wydane w ramach kontroli podatkowej bądź postępowania podatkowego.

NSA przyznał jednak rację skarżącemu, który stwierdził, że WSA nie wziął pod uwagę przepisu art. 3 § 2 pkt 4 PPSA, które przewiduje zaskarżalność również innych aktów czy czynności niż wskazane w pkt 1-3 tego przepisu (w tym postanowień, na które służy zażalenie lub kończących postępowanie, a także rozstrzygających co do istoty spraw). Sąd powołał się przy tym na zdanie doktryny, wg której przepis art. 3 § 2 pkt 4 PPSA ma na celu umożliwienie sądowej kontroli również takich działań administracji publicznej (bez względu na nazwę danego aktu czy czynności), dotyczących praw i obowiązków obywateli i innych podmiotów w sferze publicznej. Przepis ma więc zapewnić uczestnikom gwarancje procesowe w stosunkach z organami administracji publicznej oraz w zakresie zadań realizowanych przez te organy.

Jednocześnie, NSA wskazał warunki jakie muszą spełnić akty lub czynności, aby były przedmiotem zaskarżenia do sądu administracyjnego na podstawie przepisu art. 3 § 2 pkt 4 PPSA:

1) nie mogą mieć charakteru decyzji lub postanowienia, wydanych w postępowaniu jurysdykcyjnym, egzekucyjnym lub zabezpieczającym i zaskarżalnych na podstawie art. 3 § 2 pkt 1-3;

2) akt lub czynność muszą mieć charakter zewnętrzny, tj. muszą być skierowane do podmiotu niepodporządkowanego organizacyjnie ani służbowo organowi wydającemu dany akt lub podejmującemu daną czynność;

3) akt lub czynność muszą być skierowane do indywidualnego podmiotu;

4) akt lub czynność muszą mieć charakter publicznoprawny; oraz

5) akt lub czynność musi „dotyczyć” uprawnień lub obowiązków, wynikających z przepisów prawa.

Biorąc pod uwagę powyższe warunki, NSA uznał, że postanowienie o przedłużeniu terminu do dokonania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, wydane w czasie kontroli podatkowej na podstawie art. 87 ust. 2 zdanie 2 ustawy o VAT zalicza się do innych aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), przez co podlega zaskarżeniu do WSA.