Wytyczne Prokuratora Generalnego dotyczące spraw o wyłudzenia podatku VAT

Prokurator Generalny wydał wytyczne w sprawie zasad prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o przestępstwa związane z procederem wyłudzania nienależnego zwrotu podatku  VAT oraz innych oszukańczych uszczupleń w tym podatku.

Sprawy prowadzone w związku z wyłudzeniem podatku VAT bądź innych oszukańczych uszczupleń w tym podatku zgodnie z wytycznymi powinny być prowadzone przez prokuratury okręgowe i regionalne. W przypadku jednak, gdy te przestępstwa będą popełnianie przez zorganizowane grupy postępowania w tych sprawach winny być prowadzone przez Wydziały Zamiejscowe Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej. Natomiast wszelkie sprawy z powyższego zakresu mają być prowadzone przez prokuratorów specjalizujących się w zwalczaniu tego rodzaju przestępczości.

Postępowania o takie czyny powinny być prowadzone wspólnie z:

• właściwymi zarządami Centralnego Biura Śledczego Policji;
• wydziałami do spraw przestępczości gospodarczej Komend Wojewódzkich Policji;
• delegaturami Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
• delegaturami Centralnego Biura Antykorupcyjnego;
• lub naczelnikami urzędów celno-skarbowych.

Wskazano także, że „Postępowań tych nie powinno się powierzać do prowadzenia jednostkom Policji niższych szczebli”.

W wytycznych zaakcentowano również, że nadzorując postępowanie przygotowawcze prokuratorzy powinni przykładać szczególną wagę do zapewnienia właściwej koordynacji działań organów ścigania i służb Krajowej Administracji Skarbowej prowadzących postępowanie kontrolne. Standardem powinno być odbywanie cyklicznych narad z udziałem prowadzących sprawę funkcjonariuszy i przedstawicieli służb skarbowych.

W zakresie podejmowanych przez organy działań, Prokurator Generalny wskazał, iż w uzasadnionych przypadkach „wskazane jest, aby czynności operacyjno-rozpoznawcze (w tym kontrola operacyjna, kontrola maili i innych) prowadzone były również w trakcie postępowania przygotowawczego, zwłaszcza w jego wczesnym etapie”. Oznacza to, że organy powinny korzystać z przysługujących ich uprawnień i narzędzi operacyjno-rozpoznawczych (takich jak kontrola korespondencji czy rozmów telefonicznych) już w trakcie postępowania przygotowawczego – poprzedzającego przedstawienie zarzutów konkretnej osobie.

Priorytetem ma być również zabezpieczenie interesów fiskalnych Państwa. Prokurator Generalny oczekuje, że prokuratorzy, policja i inne służby będą dążyć do ustalenia stanu majątkowego podejrzanych i praw majątkowych, które mogą stanowić przedmiot zabezpieczenia już od najwcześniejszego etapu postępowania przygotowawczego. Jednocześnie prokuratorzy mają brać pod uwagę stosowanie takich mechanizmów jak: konfiskata rozszerzona i przepadek przedsiębiorstwa. W wytycznych wskazano zresztą wprost, iż

Jeżeli sprawca popełnił przestępstwo w warunkach określonych w art. 45 par. 2 kodeksu karnego (z popełnionego przestępstwa sprawca osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości), to ustalenia składników majątkowych powinny uwzględniać majątek nabyty przez sprawcę zarówno w czasie i po popełnienia przestępstwa, jak również na 5 lat przed jego popełnieniem, a także majątek przeniesiony w tym czasie przez sprawcę na osoby trzecie. W takich przypadkach sprawdzenia powinny obejmować również podstawowe informacje dotyczące legalności nabycia mienia. Każdorazowo prokuratorzy powinni rozważyć potrzebę zastosowania nowych instytucji, jak konfiskata rozszerzona i przepadek przedsiębiorstwa.

Wytyczne wskazują, że czynności podejmowane przez prokuratorów już od wstępnego etapu postępowania powinny być ukierunkowane na ustalenie sprawców odgrywających w przestępczym procederze rolę wiodącą, natomiast w przypadku spraw w których wartość należności uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie przekracza kwotę 1 miliona złotych, a szkoda nie została naprawiona, prokuratorzy winni wnioskować o kary bezwzględnego pozbawienia wolności.

Działania wskazane w wytycznych zdaniem Prokuratora Generalnego pozwolą na zabezpieczenie interesów finansowych Skarbu Państwa. Zaakcentowano, że proponowane przez prokuratora wnioski o wymiar kary w sprawach dotyczących wyłudzenia nienależnego zwrotu podatku VAT lub dokonania innego istotnego uszczuplenia w tym podatku powinny odzwierciedlać wysoki stopień społecznej szkodliwości takich czynów, stanowiących istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa ekonomicznego państwa.

Paweł Suchocki
Doradca Podatkowy, Tax Manager

pawel.suchocki@dzp.pl