Nowe zasady wymiany informacji podatkowych z państwami UE

Nowe przepisy rozszerzają zakres wymiany informacji podatkowych między Polską a innymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej (UE). Przedmiotem wymiany mogą być nie tylko informacje dotyczące opodatkowania dochodu, majątku lub kapitału, ale „wszelkie informacje”, które mogą być przydatne do celów stosowania i wykonywania przepisów prawa podatkowego (z wyjątkiem informacji dotyczących np. podatku VAT, ceł i akcyzy). Ponadto, nowe regulacje usprawniają dotychczasową wymianę, doprecyzowując m.in. zasady doręczania pism, procedurę wymiany (w tym terminy i metody komunikacji) oraz podmioty z nią odpowiedzialne.

Dnia 12 października 2013 roku weszła w życie ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz ustawy o kontroli skarbowej, która implementuje do krajowego porządku prawnego przepisy dyrektywy Rady 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania i uchylającej dyrektywę 77/799/EWG.

Poniżej przedstawiamy główne zmiany dotyczące Ordynacji podatkowej (dalej: OrdPU):

• Doprecyzowane warunków korzystania z pomocy przy doręczaniu pism – wniosek o doręczenie pisma sporządzany jest, gdy doręczenie pisma na terytorium innego państwa przez polski organ jest niemożliwe bądź nadmiernie utrudnione; taki wniosek musi zawierać m.in. informacje dotyczące przedmiotu pisma (nowy art. 154a OrdPU – implementacja art. 13 ust. 2 i 4 i art. 20 ust. 3 dyrektywy oraz nowy art. 154b OrdPU – implementacja art. 13 ust. 3 i art. 21 ust. 1 ww. dyrektywy).
• Uregulowanie zasad prowadzenia przez dwa państwa tzw. kontroli jednoczesnych (nowy art. 291a OrdPU – implementacja art. 12 ust. 1-3 dyrektywy).
• Rozszerzenie zakresu informacji podlegających wymianie – wymianie podlegają wszelkie informacje, z wyjątkiem informacji w zakresie podatku VAT, ceł, podatku akcyzowego, składek na ubezpieczenie społeczne, opłaty skarbowej oraz należności o charakterze umownym (zmiana art. 305b OrdPU – implementacja art. 1 ust. 1 oraz art. 2 dyrektywy).
• Wyznaczenie podmiotów prowadzących wymianę informacji – nowe przepisy zawierają upoważnienie dla Ministra Finansów do wyznaczenia tzw. centralnego biura łącznikowego, którym zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 3 października 2013 r. w sprawie wyznaczenia organu podatkowego do przekazywania informacji oraz wniosków o udzielenie informacji został Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu; ponadto, nowe przepisy ustanawiają zasady wymiany informacji z tym organem i zawierają upoważnienie do wyznaczania pracowników uprawnionych do bezpośredniej wymiany informacji (zmiana art. 305c OrdPU – implementacja art. 4 ust. 3 i 4 dyrektywy).
• Określenie nowych terminów związanych z wymianą informacji – dotyczy to m.in. maksymalnych terminów na udzielenie albo uzupełnienie informacji lub odmowę udzielenia informacji (zmiana art. 305f i art. 305g OrdPU – implementacja art. 7 dyrektywy).
• Ustanowienie otwartego katalogu przypadków objętych tzw. spontaniczną wymianą informacji – wprowadzenie możliwości wymiany wszelkich informacji, które mogą być przydatne (zmiana art. 305k OrdPU – implementacja art. 9 ust. 2 oraz art. 10 ust. 1 dyrektywy).
• Wprowadzenie instytucji potwierdzenia otrzymania informacji w ramach wymiany spontanicznej (nowy art. 305ka OrdPU – implementacja art. 10 ust. 2 dyrektywy).
• Uregulowanie kwestii przebywania przedstawicieli innych państw członkowskich w Polsce oraz ich uczestnictwa w postępowaniach podatkowych i kontrolnych, w tym uregulowanie kwestii przestrzegania tajemnicy skarbowej przez tych przedstawicieli (nowy art. 305la i zmiana art. 294 §1 pkt 6 OrdPU – implementacja art. 11 ust. 1 dyrektywy).
• Zmiana regulacji dotyczących przekazywania informacji obcej władzy za zgodą państwa członkowskiego udzielającego informacji (zmiana art. 305m OrdPU – implementacja art. 16 ust. 3 dyrektywy).
• Uregulowanie obowiązku przekazywania informacji zwrotnej – regulacja dotyczy przypadków, gdy jedno z państw członkowskich przekazuje informację w ramach wymiany spontanicznej i w zamian oczekuje informacji zwrotnej (nowy art. 305ma i art. 305mb OrdPU – implementacja art. 14 ust. 1, art. 20 ust. 1-3 oraz art. 21 ust. 1 dyrektywy).

Wskazać należy, że powyższa lista dotyczy głównych zmian w ustawie Ordynacja Podatkowa. Dodatkowo, nowelizacja wprowadza zmiany do ustawy o kontroli skarbowej w kontekście uczestnictwa przedstawicieli innych państwach członkowskich w postępowaniach podatkowych i kontrolnych.

Zgodnie z oceną Ministerstwa, stosowanie nowych regulacji nie będzie wywierało negatywnych skutków finansowych dla sektora finansów publicznych, a nowelizacja zasadniczo normuje już istniejący stan rzeczy. Obecnie wymianą informacji zajmuje się Biuro Wymiany Informacji Podatkowych w Koninie funkcjonujące w ramach struktury Izby Skarbowej w Poznaniu.