Podatek od sprzedaży detalicznej – co dalej?

Już niebawem – 16 maja 2019 r. – Sąd Unii Europejskiej ogłosi wyrok w sprawach połączonych o sygn. T-836/16 oraz T-624/17, dotyczących wprowadzonego w 2016 r. w Polsce podatku od sprzedaży detalicznej, który został uznany przez Komisję Europejską jako niezgodny z przepisami Unii Europejskiej.

Decyzją z dnia 19 września 2016 r. („Decyzja”) Komisja Europejska postanowiła wszcząć wobec Polski postępowanie, gdyż w jej ocenie progresywne stawki podatku od sprzedaży detalicznej stanowią pomoc państwa przyznaną bezprawnie. Zdaniem Komisji progresywne stawki podatku wprowadzają niejednakowe traktowanie przedsiębiorstw prowadzących sprzedaż detaliczną, gdyż przyznają selektywną korzyść przedsiębiorstwom osiągającym niższy obrót (które nie są objęte podatkiem lub wobec których znajdą zastosowanie znacznie niższe stawki podatkowe). W ocenie Komisji progresywna skala podatku celowo uprzywilejowuje mniejsze przedsiębiorstwa w stosunku do przedsiębiorstw większych, pomimo, że są zaangażowane w taką samą działalność, co jednocześnie prowadzi do zakłócenia konkurencji. Jednocześnie w związku z wszczęciem postępowania Komisja Decyzją uznała za konieczne wydanie nakazu zawieszenia stosowania progresywnej skali podatku (jako bezprawnie przyznanej pomocy) do momentu przyjęcia przez Komisję ostatecznej decyzji w sprawie zgodności polskiej ustawy z rynkiem wewnętrznym.

Polska wniosła do Sądu Unii Europejskiej („Sąd„) skargę na Decyzję, w której zażądała stwierdzenia jej nieważności (sprawa T-836/16). W ocenie Polski podatek od sprzedaży detalicznej nie stanowi bezprawnej pomocy państwa, gdyż nie przyznaje selektywnej korzyści określonym przedsiębiorstwom. Jednocześnie w ocenie Polski Komisja nie miała podstaw do nakazania niezwłocznego zawieszenia stosowania progresywnej stawki podatku, a jednocześnie Decyzja nie została należycie i wystarczająco uzasadniona.

Komisja Europejska decyzją z dnia 30 czerwca 2017 r. 2018/160, w wyniku zakończenia formalnego postępowania wyjaśniającego wszczętego Decyzją, stwierdziła, iż progresywny podatek od sprzedaży detalicznej stanowi pomoc państwa przyznaną bezprawnie (niezgodnie w wewnętrznym rynkiem Unii Europejskiej). Komisja uznała, iż wprowadzony w Polsce podatek od sprzedaży detalicznej (oparty na progresywnych stawkach) jest selektywny, wprowadza dyskryminację przedsiębiorstw znajdujących się w porównywalnej sytuacji, władze polskie nie uzasadniły wprowadzenia progresywnego podatku (ani jego zgodności z rynkiem wewnętrznym), a jednocześnie zakłóci on konkurencję.

Decyzja Komisji Europejskiej z dnia 30 czerwca 2017 r. 2018/160 została zaskarżona przez Polskę do Sądu – sprawa pod sygn. T-624/17. Polska powieliła zarzuty ze skargi na Decyzję.

Obie skargi wniesione przez Polskę zostały połączone do wspólnego rozpoznania na jednej rozprawie. Rozprawa przed Sądem odbyła się w dniu 26 września 2018 r.

W związku z decyzjami Komisji Europejskiej Polska najpierw zaniechała poboru podatku, a następnie sukcesywnie poprzez nowelizacje ustawy zawieszano obowiązywanie jej przepisów. Obecnie przepisy ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej będą miały zastosowanie do przychodów ze sprzedaży detalicznej, osiągniętych dopiero od dnia 1 stycznia 2020 r.

Co istotne w uzasadnieniu przepisów odraczających w czasie stosowanie przepisów ww. ustawy wskazano wprost, iż „Konieczność przedłużenia terminu zawieszenia związana jest z brakiem rozstrzygnięcia przez TSUE w sprawie skarg złożonych przez Polskę do TSUE w dniu 30 listopada 2016 r. oraz w dniu 13 września 2017 r. Od rozstrzygnięcia TSUE uzależniona będzie możliwość pobierania podatku na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o podatku od sprzedaży detalicznej.”.

Polska uzależnia zatem rozpoczęcie pobierania podatku od sprzedaży detalicznej od sposobu rozstrzygnięcia jej skarg przez TSUE.

Możliwe są zatem zasadniczo dwa scenariusze:

• Sąd orzeknie, iż brak jest podstaw do stwierdzenia nieważności Decyzji oraz decyzji Komisji Europejskiej z dnia 30 czerwca 2017 r. 2018/160, tj. potwierdzi, iż Komisja była uprawniona do wszczęcia postępowania wyjaśniającego i wydania decyzji stwierdzającej, iż progresywny podatek od sprzedaży detalicznej stanowi pomoc państwa przyznaną bezprawnie (niezgodnie w wewnętrznym rynkiem Unii Europejskiej) – w takiej sytuacji Polska wykonując decyzje Komisji będzie musiała odstąpić od poboru podatku na zasadach określonych w ustawie o podatku od sprzedaży detalicznej,
• Sąd przychyli się do skarg Polski i w związku z tym stwierdzi nieważność Decyzji oraz decyzji Komisji Europejskiej z dnia 30 czerwca 2017 r. 2018/160 – w takiej sytuacji brak będzie przeszkód do rozpoczęcia pobierania podatku na zasadach określonych w ustawie o podatku od sprzedaży detalicznej (zgodnie z aktualnym brzmieniem ustawy wobec przychodów ze sprzedaży detalicznej osiągniętych od dnia 1 stycznia 2020 r.).

Co do zasady od powyższego wyroku Sądu przysługiwać będzie w terminie dwóch miesięcy prawo wniesienia odwołania do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

Nie ulega również wątpliwości, że będzie miał on bardzo istotne znaczenie dla przedsiębiorców prowadzących sprzedaż detaliczną, jako potencjalnych podatników.

O powyższej sprawie można przeczytać również na portalu www.wiadomoscihandlowe.pl

Paweł Suchocki
Doradca Podatkowy, Tax Manager

pawel.suchocki@dzp.pl